بواسیر (هموروئید) به تورم و آسیب دیدن بالشتک های هموروئیدی در مقعد گفته می شود، به زبانی ساده تر بواسیر تورم عروق مقعدی در اثر اعمال فشار بیش از اندازه است. متورم شدن عروق موجب تجمع خون در مویرگ های شده و از گردش خون جلوگیری می کند. این بیماری همراه با درد شدید، خونریزی، سوزش، خارش، زائده های گوشتی بیرون زده از مقعد نمایان می شود.
علت بواسیر اعمال فشار به عروق در اثر عوامل مختلفی است. مهمترین و شایعترین علت این بیماری یبوست مداوم و مزمن است. از سایر علل این بیماری می توانیم به نشستن های طولانی مدت، جابه جایی اجسام سنگین، بارداری و زایمان، اعمال فشار برای دفع مدفوع اشاره کنیم.
درمان خانگی هموروئید شامل استفاده از روشهای ساده و غیر دارویی و پزشکی می باشد. خوشبختانه بیماری هموروئید از عارضه هایی است که در برخی موارد می توان آن را با استفاده از درمان های خانگی از بین برد. البته این روش برای بیماری هایی که در مراحل ابتدایی قرار دارند مناسب است و در مواردی که بیماری پیشرفت کرده بود، میبایست به پزشک متخصص هموروئید مراجعه کرد. برخی از مهمترین روش های خانگی به این شرح است :
حمام سیتز
حمام سیتز یا نشیمن به قرار دادن نواحی کفل یا لگن در آب گفته می شود. حمام سیتز می تواند در بهبود حرکات روده و گردش خون در مقعد موثر باشد و در برطرف نمودن عفونت نیز موثر است. برای تهیه حمام سیتز می توانید از لگن آب گرم، وان و یا لگن مخصوص حمام سیتز که بر روی درپوش توالت فرنگی نصب می شود، استفاده نمایید. برای تاثیرگذاری این روش باید حداقل ۱۰ الی ۲۰ دقیقه در این آب بنشینید. همچنین می توانید مقداری نمک اپسوم، جوش شیرین به آب بیافزایید.
مصرف فیبر
یکی از مهمترین روش های درمان بواسیر، رفع یبوست است. زیرا این بیماری در اغلب موارد ناشی از یبوست و یا همان خشکی مزاج ایجاد می شود. برای درمان یبوست ساده ترین روش مصرف فیبر به میزان کافی است. فیبر ماده ای مغذی و ضروری برای بدن است که در بدن انسان قابلیت هضم ندارد، از همین روی در روده ها تجمع کرده و به افزایش حجم مدفوع کمک می کند. نوعی از فیبر ها مقدار زیادی آب به خود جذب نموده و این امر در نرم کردن مدفوع عبور راحت تر آن از مقعد موثر است. برای جذب بیشتر فیبر لازم است انواع سبزیجات (کلم بروکسل، انواع کلم، بامیه و ..) و میوه ها (انجیر، نارگیل، آووکادو، هویج، انواع توت ها و ….) و غلات را در رژیم غذایی خود قرار دهید.
نوشیدن آب
آب عنصری حیاتی و ضروری برای بدن است. که در بهبود گردش خون و نیز افزایش حرکات روده موثر است. مصرف کافی آب در نرم نمودن مدفوع موثر است که می تواند به عبور راحت تر مدفوع از مقعد کمک کند. برای این منظور لازم است حداقل ۸ لیوان آب در طول روز بنوشید.
ورزش و تحرک
ورزش و تحرک نقشی اساسی در بر طرف نمودن بیماری بواسیر دارند، یکی از علل ایجاد این بیماری کم تحرکی و یکجا نشستن به مدت طولانی است، زیرا نشستن به مدت طولانی به خصوص بر روی سطوح سخت می تواند فشار بسیار زیادی را به مقعد وارد آورد. از همین روی به همه افراد مبتلا به بواسیر توصیه می شود، حداقل برای ۱۵ دقیقه ورزش کنند. مبتلایان به این بیماری می توانند ورزش های ساده ای مانند پیاده روی، شنا و یوگا را برای درمان انتخاب کنند. این افراد باید از انجام ورزش های سنگینی مانند وزنه برداری که فشار زیادی را به مقعد وارد می کند، پرهیز کنند.
کمپرس یخ
استفاده از یخ بر روی زخم می تواند در کاهش درد بیماری هموروئید موثر باشد. برای این منظور لازم است یخ را کیسه فریزر قرار داده و در حوله بپیچید و بر روی مقعد قرار دهید. از تماس مستقیم یخ بر روی ناحیه درگیر اجتناب نمایید.
اجتناب از زور زدن در توالت
خوب است بدانید، زور زدن در توالت یکی از علل اصلی بواسیر است، علت این امر یبوست مداوم است اما باید به جای زور زدن، در فکر رفع علت اصلی آن باشید زیرا این عمل فشار بسیار زیادی به عروق مقعدی وارد کرده و موجب تورم آنها می شود. در صورتی که دچار یبوست مزمن هستید با مشورت پزشک از ملین های طبیعی استفاده نمایید.
پرهیز از به تاخیر انداختن دفع
برای درمان بواسیر لازم است حتی اگر هنگام دفع احساس درد دارید، از به تاخیر انداختن آن بپرهیزید. تاخیر در دفع موجب می شود، آب مدفوع از بین رفته و خشک شدن مدفوع عبور آن از مقعد را مشکل می کند که خود عاملی برای افزایش فشار وارده بر مقعد می شود.
میزان تاثیرگذاری درمان خانگی بواسیر
درمان های خانگی تنها در مراحل ابتدایی بیماری به رفع بواسیر کمک می کند. در مورد بواسیر های پیشرفته و بیرون زده استفاده از این درمان ها تنها در رفع علائم بیماری اثرگذار است و نمی توانند به عنوان درمان قطعی کاربرد داشته باشند. از همین روی توصیه می شود، در صورتی که پس از ۷ روز استفاده از درمان های خانگی بیماری بهبود نیافت، نباید در درمان تاخیر ایجاد کنید، زیرا در این صورت بیماری به سرعت پیشرفت می کند.
از روش های درمان پزشکی بیماری می توانیم به این موارد اشاره کنیم :
- درمان بواسیر با رابربند (بستن کش لاستیکی به دور هموروئید به منظور قطع جریان خونرسانی و از بین رفتن هموروئید.)
- درمان بواسیر با اسکلروتراپی (تزریق ماده ای مخصوص به عروق گشاد شده ی هموروئیدی به منظور کوچک کردن این عروق)
- هموروئیدکتومی (عمل جراحی لیزر برای برداشت بافت هموروئیدی)
- درمان بواسیر با لیزر (استفاده از اشعه مادون قرمز برای از بین بردن بافت بدون درد و خونریزی)
درمان قطعی بواسیر
قطعی ترین و بهترین روش درمان هموروئید های پیشرفته استفاده از لیزر درمانی است، زیرا با استفاده لیزر بیماری به طور کامل از بین رفته و امکان بازگشت آن وجود ندارد. در این روش از لیزر مادون قرمز جهت از بین بردن بافت استفاده می شود. از دیگر مزیت های روش درمانی لیزر می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- لیزر عروق خونی و اعصاب آسیب دیده را ترمیم می کند. به همین منظور درمان بدون درد و خونریزی انجام می شود.
- لیزر در کمتر از نیم ساعت انجام شده و از اتلاف وقت جلوگیری می کند.
- لیزر دوره نقاهت کوتاه مدتی داشته و حتی بیمار می تواند پس از انجام این عمل به محل کار خود باز گردد.
- لیزر از به جای ماندن اسکار های آزاردهنده بر روی پوست جلوگیری می کند.
- لیزر روشی قطعی و بی بازگشت است.
- لیزر از ابتلا به سایر بیماری ها جلوگیری می کند.
- لیزر از آسیب به سایر بافت های بدن و ایجاد عوارض جلوگیری می کند.
- لیزر به پانسمان نیاز ندارد.
